Ενότητα 1.1: Μελέτη Περίπτωσης 3: Φινλανδία
Ποια ανάγκη ή πρόβλημα αντιμετωπίζεται;
Στην παρακάτω μελέτη περίπτωσης παρουσιάζουμε το παράδειγμα ενός δημοτικού σχολείου της Φινλανδίας το οποίο χρησιμοποιεί τη μάθηση με βάση το έργο για να καλλιεργήσει στους μαθητές/-τριες ένα μεγάλο εύρος δεξιοτήτων. Παρόλο που το έργο δεν είχε στόχο τη διαμόρφωση ενός πράσινου σχολείου, καταφέρνει να συνδυάσει τη διαθεματική προσέγγιση (ιστορία, θρησκεία, γλώσσα, ψηφιακή μάθηση) με ένα ευρύ φάσμα μεθόδων (συγκριτική μελέτη κειμένων, έρευνες στο δρόμο, συνεντεύξεις κ.λπ.) με σκοπό την ανάπτυξη των εν λόγω δεξιοτήτων. Αυτού του είδους το έργο μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για παρόμοια σχολικά έργα που χρησιμοποιούν διεπιστημονικές προσεγγίσεις και διαφορετικές μεθόδους με στόχο την ευαισθητοποίηση πάνω σε ζητήματα βιωσιμότητας σε συνδυασμό με την ανάπτυξη πολλών άλλων δεξιοτήτων των μαθητών/-τριών.
Η ανάπτυξη συγκεκριμένων δεξιοτήτων, όπως η κριτική σκέψη, οι τεχνικές ικανότητες και η πολιτισμική κατανόηση, είναι απαραίτητη για την ευημερία των παιδιών στον 21ο αιώνα. Η Φινλανδία διαθέτει ένα από τα κορυφαία εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο και επιστρατεύει τη μάθηση με βάση το έργο ή το φαινόμενο (PBL) για να εφοδιάσει τα παιδιά με όσες δεξιότητες κρίνει απαραίτητες. Ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη εμπειρικών δεδομένων και πιθανότητα χάσματος μεταξύ των περισσότερο και των λιγότερο έξυπνων παιδιών.
Πώς γίνεται;
Στην PBL, οι μαθητές/-τριες επιλέγουν ένα ζήτημα που τους/τις ενδιαφέρει και αναπτύσσουν θεματικές ενότητες γύρω από αυτό, αξιοποιώντας με καινοτόμο τρόπο διάφορες τεχνολογικές λύσεις αλλά και εξωσχολικές πηγές, όπως επιστήμονες και μουσεία. Στόχος είναι να αποκτήσουν οι μαθητές/-τριες δεξιότητες κριτικής σκέψης, τεχνικές ικανότητες και άλλες δεξιότητες που είναι απαραίτητες για να προοδεύσουν στην ψηφιακή εποχή. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι υλοποίησης της PBL σε ένα σχολείο. Για παράδειγμα, μια τάξη μαθητών/-τριών ηλικίας 12 ετών συνέκρινε την αρχαία Ρώμη με τη σύγχρονη Φινλανδία ή ένα πρόγραμμα μετανάστευσης που ενσωμάτωσε μαθήματα γερμανικών και θρησκευτικών, έρευνες στο δρόμο και συνεντεύξεις με αιτούντες/-ουσες άσυλο. Αν και η PBL έχει πολλούς επικριτές/-τριες, στη Φινλανδία θεωρείται ένα σημαντικό εργαλείο για την ψηφιακή εποχή όπου τα παιδιά δεν βασίζονται πλέον στα βιβλία και στην τάξη για να αποκτήσουν γνώσεις.
Ποιος είναι ο αντίκτυπος για τους/τις εκπαιδευτικούς, τους μαθητές/-τριες, την κοινότητα;
Ο αντίκτυπος της PBL στους/στις εκπαιδευτικούς, τους μαθητές/-τριες και την κοινότητα είναι ότι εφοδιάζει τα παιδιά με δεξιότητες απαραίτητες για τον 21ο αιώνα. Οι μαθητές/-τριες έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν ένα θέμα που τους/τις ενδιαφέρει και να αναπτύξουν θεματικές γύρω από αυτό, χρησιμοποιώντας την κριτική τους σκέψη για να εντοπίζουν ψευδείς ειδήσεις, να αποφεύγουν τον διαδικτυακό εκφοβισμό, να είναι σε θέση να εγκαθιστούν λογισμικό προστασίας από ιούς και να συνδέονται με έναν εκτυπωτή. Η PBL αποτελεί επίσης ένα εφόδιο για τους μαθητές/-τριες που θα ζήσουν σε ένα αβέβαιο μέλλον. Οι εκπαιδευτικοί που χρησιμοποιούν την PBL ενθαρρύνουν τη χρήση τεχνολογικών λύσεων και εξωσχολικών πηγών, όπως επιστήμονες και μουσεία, για να διαμορφώσουν καινοτόμες μεθόδους διδασκαλίας. Αν και η PBL δέχεται επικρίσεις, ιδίως σχετικά με την έλλειψη εμπειρικών στοιχείων, καθώς δεν αξιολογείται, παραμένει αποτελεσματική ακόμη και αν η αποτελεσματικότητά της δεν είναι εύκολα μετρήσιμη. Η μεγαλύτερη θετική επίδραση που έχει η PBL στην κοινωνία είναι η δημιουργία μιας προετοιμασμένης για το μέλλον και συνειδητοποιημένης γενιάς.