MODÜL 2: BAKICILAR, AİLELER VE DISFAJİSİ OLAN KİŞİLER

Optimum ağız sağlığının korunması, iyi bir genel sağlık ve esenliğe ulaşmak için çok önemlidir. Ağız sağlığının bozulması, ciddi ağrı ve ıstıraplara neden olup, insanların yediklerini, konuşmalarını ve yaşam kalitelerini değiştirerek genel sağlığı etkiler. Ayrıca ağız bakımı, ağız hastalıkları, diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, solunum yolu hastalığı ve gastrointestinal ve pankreas kanserleri gibi bir dizi diğer bulaşıcı olmayan hastalıklarla ilişkilidir.

Disfaji şikayeti olan bireylerde kötü ağız sağlığı, durumlarını daha da kötüleştirebilir.

Disfaji durumunda olan bireylerde ağız sağlığını korumanın en önemli nedeni aspirasyon pnömonisi ile ilişkisidir.

Bu nedenle, çürük varlığı, fonksiyonel diş parçalarının sayısı, periodontal hastalık, diş plağı (doğal dişlerde veya protezlerde birikinti) ve dil kaplaması gibi ağız sağlığı ile ilgili çeşitli risk faktörleri, aspirasyon pnömonisinin görünümü, şiddeti ve mortalitesi ile ilişkilendirilmiştir.

Bu nedenle mevcut ağız ve diş problemlerinin tedavisi, takma diş ve protezlerin iyi durumda olması ve daha kapsamlı temizliklerin yapılması için diş hekimine düzenli ziyaretler yapılması çok önemlidir.

• Etkili ağız hijyeni

Etkili ağız hijyeni, yemek artıklarının uzaklaştırılması, diş plağının kontrolü ve diş eti, damak ve dil temizliğini içermelidir. Uygun ağız hijyeni için doğru teknik, uygulama ve her şeyden önce rutin gerektirir. Bunun için şu adımları takip etmek gereklidir:

Diş fırçalamadan önce:

Zayıf çiğneme ve yutma fonksiyonu nedeniyle, ağız boşluğunda gıda durgunluğu olması muhtemeldir. Bu nedenle, ağız hijyenine ağzın içinden başlamak ve kalıntıları gidermek çok önemlidir.

Şekil 22. Disfaji nedeniyle ağızda yemek artıklarının kaldığı en yaygın yerler (Kaynak: pixabay.com'dan alınan fotoğraftan yazarlar tarafından hazırlanmıştır.)

Diş fırçalama

İdeal olarak ana öğünlerden sonra fırçalama yapılmalıdır. Ağzın tüm bölgelerinin temizlenmesini sağlamak için fırçalama süresi 2-3 dakikadan az olmamalıdır.

En çok tavsiye edilen değiştirilmiş Bass tekniğidir. Kısaca, bu teknik aşağıdakilerden oluşur:

-        Diş fırçanızı diş eti hattınıza 45 derecelik bir açıyla yerleştirin

-        Nazik dairesel hareketlerle her bir dişi (veya bir seferde iki ila üç) fırçalayın.

-        Her bir dişi iyice fırçalayın ve işiniz bittiğinde diş fırçasını diş eti çizgisinden uzağa, dişin aşağısına doğru hafifçe vurun.

-        Dişlerin dış, iç ve üst yüzeyleri dahil tüm dişlerinizi ve tüm yüzeylerinizi bu şekilde fırçalamayı unutmayın.

-        Güçlü fırçalama dişeti erozyonuna, diş eti çekilmesine ve mine aşınmasına neden olabileceğinden, fırçalama yoğunluğunu kontrol etmek önemlidir.

Videoya git. Manuel diş fırçası kullanımı      

 (Kaynak: İspanya Diş Hekimleri Genel Konseyi)

Şekil 23.Diş fırçalama

(Kaynak: pixabay.com)

Diğer ağız temizleme araçları şunları içerir::

Elektrikli diş fırçası

Videoya git. Elektrikli diş fırçasının kullanımı

 (Kaynak: İspanya Diş Hekimleri Genel Konseyi

Şekil 24. Elektrikli diş fırçası
(Kaynak: pixabay.com)

Diş İpi

Videoya git. Doğru diş ipi  (00:05’ 2:05’) 

(Kaynak: İspanya Diş Hekimleri Genel Konseyi)

 

Şekil 25. Diş ipi (Kaynak: pixabay.com)

Diş arası fırçası

Videoya git. Diş arası fırçası kullanmak  (2:05’ 3:03’)

(Kaynak: İspanya Diş Hekimleri Genel Konseyi)

Şekil 26. Diş arası fırçası

(Kaynak: https://www.dentalgooddeal.es)

Dil kazıyıcı

Videoya git. Dil kazıyıcı kullanma

(Kaynak: İspanya Diş Hekimleri Genel Konseyi

●       Güvenli ağız hijyeni

Fırçalama bireyin kendisi tarafından yapıldığında, güvenli duruş stratejilerini bilmek her zaman önemlidir.

Şekil 27. Emme aletli ağız hijyeni diş fırçası örneği

(Kaynak: https://www.alimed.com)

Şekil 28. Parmak diş fırçası örneği

(Kaynaks: https://neuroekin.com)

ŞEKİL 29. Gazlı bez ve bastırıcı 

(Kaynak: https://neuroekin.com)

Teoriyi uygulamak için pratik alıştırmalar.

Malzemeler: Diş fırçası ve durulama için su.

Bu etkinlik, önceki bölümlerden birinde açıklanan BASS fırçalama yönteminin uygulanmasından oluşur.

Yöntemi taklit ederek uygulayabilmeniz ve sürecin hislerini yaşayabilmeniz için video ekte sunulmuştur..

 Videoya git. DİŞLERİNİZİ FIRÇALAMANIN EN İYİ YOLU - Modifiye Bass Tekniği ©

(Kaynak: Dentalk!, 2021)

Takma dişlerin temizliği ve saklanması için pratik tavsiyeler

Protezlere doğal dişlerinize davrandığınız gibi davranmanız önemlidir. Aslında takma dişler, üzerlerinde bakteri biriktirebilecekleri ve insanlar onları takarken ağız sağlığını etkileyebilecekleri için mümkün olduğunca temiz tutulmalıdır.

Şekil 30. Protezleri en iyi durumda tutmak için adımlar

(Kaynak: https://www.dentalhealth.org/denturecareguidelines )

Bilgi grafikleri Eğitim platformundan indirilebilir (https://indeed-project.org/)