Ünite 1 - Disfaji (e-book)

INDEED header

1.1 Yutma

1.1.2 Yutmanın Aşamaları

Yutma üç aşamaya ayrılır:

  • Oral faz - istemli hareketlerdir. Gıdanın  ağza alınması, gıda lokmasının oluşturulması ve lokmanın dil yüksekliği ile itilmesi sonucu oluşur (1).

  • Faringeal faz - istemsiz hareketlerdir. Lokma yutağı geçerek  yemek borusuna ulaşır. (2 ve 3).

  • Özofagus fazı - istemsiz hareketlerdir. Lokma yemek borusundan geçerek mideye ulaşır. (4).


Figure 1. Swallowing mechanism

 (Kaynak: CADIS Huesca)

Teoriyi uygulamak için pratik alıştırmalar.

Bu alıştırmada yutma sürecinin farkında olacağız.

Malzemeler: Yemeye hazır bir meyve

Süreçten haberdar olurken izlenecek adımlar:

1- Meyveyi ağzınıza alın. Ağzın nasıl açıldığını gözlemleyin. Dişler, yiyeceği ağız içinde kalacak küçük parçalara ayırmaya yardımcı olur.

2- Gıdayı çiğneyin ve gıda lokmasını oluşturun. Bu aşamada gıdanın nasıl çiğnendiğini, dil yardımıyla ağzın bir tarafından diğer tarafına nasıl atıldığını ve tükürük ile nasıl birleştiğini fark edin.

3- Ağızdaki tüm gıdaları dilin tabanında gruplandırın. Ağız hareketlerine ve dilin bunları gruplandırmanıza nasıl yardımcı olduğuna dikkat edin.

4. Gıda lokmasını yutun. Gıdaları boğaza iten dilin nasıl hızlı bir şekilde hareket ettiğini gözlemleyin.

5. Son olarak; yutkunmanın son iki aşaması çok hızlı gerçekleşir.  Gıdaların ağız ile mideyi birbirine bağlayan kanaldan nasıl geçtiğini gözlemleyin.


Şekil 2. Yutma bilgi grafiği (Kaynak: Canva Pro tarafından tasarlanmıştır).

Bilgi grafikleri eğitim platformundan (https://indeed-project.org/) indirilebilir.