Ünite 4 - Gıda hazırlama

4.1.Disfaji durumunda olan bireylerin beslenmeleri için dokusu değiştirilmiş gıda ve içeceklere giriş

4.1.1. Disfaji için gıda ve içecekler

  • Disfaji durumuna uyarlanmış gıda ve içecekler, uzun süreli disfaji yönetimi gerektiren bireyleri tedavi etmek için yaygın olarak kullanılmaktadır.
  • Disfaji teşhisi konan bireyler, uygun kıvama ve pürüzsüz dokuya sahip gıda ve içecekleri yutmayı genellikle daha güvenli ve daha kolay bulurlar.
  • Bir konuşma ve dil terapisti veya başka herhangi bir sağlık uzmanı, disfajinin şiddetini ve her birey için gerekli değişiklik seviyesini belirlemelidir.
  • Bu uzmanlar, yemeği hazırlayan bireyin her seferinde tam olarak doğru kıvamı elde etmesine yardımcı olacak özel bir kıvam arttırıcı maddenin kullanılmasını da tavsiye edebilirler.
  • Gıdalar tercihen güvenli yeme özellikleri sergilemeli (boğulma veya aspirasyondan kaçınmalı), yeterli beslenme sağlamalı ve ayrıca duyusal zevk vermelidir (örneğin, iyi tada sahip olma).

 

Disfaji için gıda ve içecekler (1) _ güvenli beslenme

Gıda ve içeceklerin disfaji yönetimine uyarlanması, tüketim sırasında güvenliği sağlamak için esas olarak viskozitelerini, partikül boyutlarını ve dokusal özelliklerini değiştirmeye odaklanır.

Disfaji beslenmesi için önerilen gıdalar yumuşak, nemli, elastik, pürüzsüz ve yutması kolay olmalıdır.

Örneğin, baş boyun kanseri olan bireyler için gıdalar yumuşak ve nemli olmalıdır; bunlar çorbalar, pudingler, yoğurtlar, jöleler, elma sosları, kremalar, jelatinler, smoothie'ler ve yumuşak kurabiyeler veya sütlü unlu mamuller gibi gıdalari içerebilir.

Yapışkan dokulardan ve ince sıvılardan kaçınılmalıdır, çünkü bu dokular orofarinkste yemek artıklarının birikmesine neden olabilir ve yuttuktan sonra aspirasyona neden olabilir.

İçecekler doğru kıvama ve viskoziteye sahip olmalıdır.

 

Ancak bir gıda maddesinin fiziksel doğası, sadece sertliği veya yumuşaklığı açısından değil, aynı zamanda kohezyon, yapışkanlık ve viskozite gibi hususlar da göz önünde bulundurularak kapsamlı bir şekilde değerlendirilmelidir.

Bağlayıcılık

Çiğneme veya bolus oluşumundaki zorlukları telafi etmek için yapışkan gıdalar anlamına gelir. Parçalanan gıdaların ağızda veya yutakta tutulma olasılığı daha yüksektir ve bu da aspirasyona neden olur.

Yapışkanlık

Yapışkanlık, gıdanın yüzeyi ile ağzın gıdanın temas ettiği diğer kısımları arasındaki çekici kuvvetlerin üstesinden gelmek için gerekli güç olarak tanımlanır.

Viskozite

İnce sıvılar yerine uygun viskozite derecesine sahip sıvılar kullanılmalıdır. Ancak çok yapışkan gıdalar ağızda veya farenkste tutulabilecekleri için uygun değildir.

 

 

Not: Disfaji odaklı ürünlerdeki reolojik özellikler hakkında daha fazla bilgi için ünite 4.2'yi gözden geçirin.